logo.fwlogo_whitelogo.fwlogo.fw
0

0,00 zł

PLATFORMA SZKOLENIOWA
  • Adrianna Sobol
  • Współpraca
  • Poradnia psychologiczna
    • Adrianna Sobol
    • Małgorzata Bajko
    • Aleksandra Dryzner
    • Justyna Kurek-Matysiak
    • Maja Czerwińska
    • Katarzyna Wójtowicz
    • Magdalena Kuczmarska
    • Joanna Stępień
    • Małgorzata Awtani
    • Marzena Dzieciątkowska
    • Małgorzata Połowska
    • Beata Bilska
  • Szkolenia
    • Dla firm
    • Dla klientów indywidualnych
    • Dla personelu medycznego
  • Sklep – szkolenia online
  • Psychoonkologia
  • Podcasty
  • Książka
  • Blog
  • Kontakt
✕

Czy aktywnością fizyczną można obniżyć ryzyko przedwczesnej śmierci?

Opublikowane przez Adrianna Sobol on 2 września 2022

W zeszłym tygodniu amerykański Narodowy Instytut Raka (NCI) opublikował raport, który jest rezultatem kilkunastu lat pracy grupy naukowców nad zagadnieniem wpływ wysiłku fizycznego na długość życia i specyficznie na obniżenie ryzyka śmierci spowodowanej przez najpoważniejsze choroby. Materiał jest tak interesujący, że postanowiłam napisać o nim kilka zdań. 

Oczywiście mam świadomość, że większość z Was może szeroko ziewnąć w tym momencie. Wydaje się, że sprawa jest już dawno przesądzona i nic w tym obszarze nowego, a przede wszystkim przełomowego nie można się dowiedzieć. Każdy z nas od najmłodszych lat bombardowany jest ze wszystkich stron zaleceniami o korzyściach, które daje uprawianie sportu. Mamy zakodowane, że niezależnie do wieku, więcej wysiłku to mniej chorób i w konsekwencji dłuższe życie. Nikt nie zadaje sobie pytań, czy tak jest na pewno, skąd to wiadomo i przede wszystkim, jak bardzo ta aktywność coś zmienia, ile tej aktywności i czy na pewno dużo wysiłku to dużo zdrowia? W formie anegdoty wspomnę, że istnieją też opinie przeciwne, np. słynna odpowiedź prawie 90-letniego Winstona Churchilla na pytanie, jakie nawyki spowodowały, że jest w tak dobrej formie? Premier odpowiedział bez namysłu „no sport”. 

Dotychczasowe analizy

Jak zatem jest naprawdę. Przeprowadzane wcześniej badania i analizy porównawcze wskazywały na ochronne, profilaktyczne powiązania z uprawianiem sportu. Zdecydowana większość tych badan koncentrowała się jednak na “młodych dorosłych”. Takie podejścia nie pozwalały zbudować istotnej statystycznie relacji dawka-odpowiedź. Wynikało to przede wszystkim z tego, że były prowadzone w stosunkowo krótkim horyzoncie czasowym i z racji młodego wieku uczestników nie sposób było znaleźć liniowych relacji między aktywnością a zachorowalnością na najgroźniejsze choroby i przedwczesną śmiertelnością. W takich grupach te zjawiska po prostu występują sporadycznie. Jeżeli zajmowano się ludźmi starszymi lub w podeszłym wieku, to w sposób retrospektywny. Pytano ich po prostu, jak bardzo byli zaangażowani w aktywność fizyczną w czasie wolnym w swoim życiu. Oczywiście, takie zaglądanie we własną przeszłość nie jest w żaden sposób obiektywne. Dodatkowo, nie mówi nic na temat relacji pomiędzy aktywnością fizyczną a śmiertelnością. Wielką luką w dotychczasowych badaniach był również brak zainteresowania zagadnieniem, jakie są różnice w efektach zaangażowania takiej samej ilości czasu w różne rodzaje aktywności fizycznej, np.: bieganie, pływanie, jazdę na rowerze.  Nie było wiadomo, czy są takie, które przynoszą większe efekty niż inne.

Raport Narodowego Instytutu Raka (NCI)

Celem omawianego przeze mnie badania było uzupełnienie wiedzy w tych obszarach. Przede wszystkim zdecydowano się obserwować nie ludzi młodych bądź relatywnie młodych, ale osoby w przedziale 59-84 lat (średnia 70 lat), których, co bardzo ważne, zebrano w ogromnej liczbie (272 550). Badania trwały 12 lat i do momentu ich ukończenia 118 tys. osób z tej grupy zmarło (38 300 na choroby układu krążenia a 32 366 z powodu chorób nowotworowych). Autorzy nie tylko chcieli poznać odpowiedź na pytanie co do korzyści aktywności i jej optymalnej tygodniowej długości, ale również, w jakim stopniu rożne rodzaje aktywności fizycznej mają wpływ na zdrowie w obserwowanym przedziale wiekowym. Obszary zaangażowania fizycznego w czasie wolnym podzielono zatem na siedem najpopularniejszych w USA grup: bieganie, jazda na rowerze, pływanie, ćwiczenia aerobowych, „sporty rakietowe”, golf i chodzenie.  Uczestników obserwowano na wiele równoległych sposobów. W kwestionariuszu otwierającym nie zbierano informacji o aktywności fizycznej we wczesnym okresie życia. Poza kwestionariuszami uczestnicy byli monitorowani poprzez połączenie rekordu z bazą danych US Postal (poczta amerykańska). Ustalenia stanu życiowego i przyczyn zgonów dokonano poprzez powiązanie z Narodowym Wskaźnikiem Zgonów. Tak duża próba, długość jej trwania oraz liczba odejść pozwoliła zaobserwować statystyczną zależność między aktywnością, jej rodzajem, a przedwczesna śmiercią oraz śmiercią spowodowaną specyficznie przez najniebezpieczniejsze choroby, układu krążenia oraz nowotworowe. 

Wartość MET

Jak twierdzą sami autorzy udało im się znaleźć “uniwersalną korzyść aktywności fizycznej dla osób starszych: „nasza analiza dawka-odpowiedź wskazuje, że tygodniowa niewielka aktywność fizyczna skutkuje istotnym zmniejszeniem ryzyka śmiertelności w stosunku do osób, które jej nie podejmują”. Uczestnicy, którzy byli aktywni fizycznie w przedziale od 7,5 do mniej niż 15 godzin ekwiwalentu metabolicznego (MET) ograniczali o 13% ryzyko śmiertelności w porównaniu z uczestnikami, którzy nie osiągnęli tych poziomów aktywności. Jednocześnie – co być może najciekawsze w tych wynikach – wykazano, że większe tygodniowe zaangażowanie w aktywność fizyczną, powyżej 15 godzin MET ograniczało jego pozytywny skutek. „Osoby, które zgłosiły bardzo wysoki poziom uczestnictwa w aktywnościach o większej intensywności miały nieco wyższe ryzyko zgonu w porównaniu z osobami, które zgłosiły bardziej umiarkowane poziomy”. Co to jest ten ekwiwalent metaboliczny (MET)? Jest to stosunek tempa metabolizmu podczas wysiłku do tempa metabolizmu w całkowitym spoczynku. W ogromnym uogólnieniu 90 minut tygodniowo jazdy na rowerze, pływania a nawet spaceru dostarcza nam pomiędzy 8 a 12 godzin ekwiwalentu metabolicznego (MET), czyli wartości, które powodują najwięcej korzyści w badanym przedziale wiekowym.  Taki właśnie relatywnie niski poziom aktywności fizycznej w największym stopniu zmniejsza ryzyko przedwczesnej śmierci (przelicznik MET. Niestety nie udało mi się znaleźć takiego kalkulatora w języku polskim). Choć wszystkie rodzaje aktywności w zakresie 7,5 do 15 MET tygodniowo wiązały się z niższym ryzykiem śmiertelności pojawiły się jednak wyraźne różnice między szacunkami ryzyka przede wszystkim śmierci z powodu najpoważniejszych chorób. Najbardziej spektakularne dotyczyły dwóch obszarów. Uczestnictwo w przedziale 7,5-15 godzin MET w „sportach rakietowych” ograniczało o 27% ryzyko śmierci z powodów choroby układu krążenia, bieganie zaś aż o 19% ryzyko śmierci z powodu chorób nowotworowych. 

Podsumowanie

Dlaczego tak się dzieje? W ocenie badaczy te aktywności są związane ze specyficznymi wymaganiami fizjologicznymi i koniecznością ciągłej adaptacji organizmu. Oba rodzaje wysiłków angażują zsynchronizowane działania wielu mięśni, a „sporty rakietowe” dodatkowo wymagają koordynacji ręka-oko i cechuje je krótkie momenty dynamicznej intensywności. To okazuje się być bardzo korzystną okolicznością dla naszego zdrowia i długości życia.

Podsumowując, wydaje się, że trudno o lepszą widomość dla każdego, kto chce mieć wpływ na stan swojego zdrowia i przede wszystkim długość życia. Nie oczekujmy od siebie zbyt wiele. Nie rezygnujcie Państwo z wysiłku, zachowajcie jednak umiar. Wchodząc w trzecią tercję życia nie tyle nie musimy, ale nie powinniśmy zmuszać swojego organizmu do heroicznej aktywności. 

Udostępnij
0
Adrianna Sobol
Na co dzień pracuje z pacjentami przewlekle chorymi, ich opiekunami, współpracownikami oraz personelem medycznym. Popularyzuje wiedzę z zakresu profilaktyki zdrowotnej, tworzenia przyjaznych warunków pracy dla osób przewlekle chorych, wsparcia ich bliskich oraz komunikacji lekarza z pacjentem.

Powiązane wpisy

Blog Zdrowie zaczyna się w głowie/ Martyna MAtyjek/ Aleksandra Matyjek/ Rak trzustki
21 listopada 2024

O leczeniu raka trzustki i mocy wsparcia- opowiada Martyna Matyjek, koordynatorka leczenia chorującej na raka trzustki mamy, Aleksandry Matyjek.


Czytaj dalej
8 lipca 2024

Utrata włosów podczas choroby nowotworowej- Przewodnik po zakupie peruki


Czytaj dalej
12 lutego 2024

O tym, jak przełamywać stereotypy


Czytaj dalej

zdrowiezaczynasięwgłowie.pl
Wszystkie prawa zastrzeżone.

2020-2024. Adrianna Sobol
Polityka prywatności | Regulamin sklepu
PLATFORMA SZKOLENIOWA
0

0,00 zł

✕

Logowanie

Nie pamiętasz hasła?

Stworzyć konto?

Zarządzaj zgodami plików cookie
Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Funkcjonalne Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych. Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.
Zarządzaj opcjami Zarządzaj serwisami Zarządzaj {vendor_count} dostawcami Przeczytaj więcej o tych celach
Zobacz preferencje
{title} {title} {title}